Hoe moeten we markten inrichten en bewaken om deze efficiënt en eerlijk te laten functioneren?

Deze vraag wordt ingediend namens het Disciplineoverleg Sociale Wetenschappen (DSW). Dit overleg vertegenwoordigt via de decanen duizenden onderzoekers vanuit de sociale wetenschappen. De 23 vragen die het DSW indient, zijn onderverdeeld in drie thema's. Deze vraag valt onder het thema 'Veerkrachtige samenleving'. Welke instituties voor de inrichting en regulering van markten zijn onder hedendaagse omstandigheden optimaal? De kredietcrisis heeft laten zien dat marktwerking bewaakt moet worden en dat een vrije markt niet per se efficiënt en eerlijk functioneert. Anders dan veel economisch beleid van westerse overheden veronderstelt, leidt meer concurrentie niet altijd als vanzelf tot maximalisering van welvaart. Er zijn situaties waarin absoluut niet aan de voorwaarden voldaan is die tot maximalisering van welvaart leiden als ieder individu zijn eigen belang nastreeft op een vrije markt. Het ontbreken van de vereiste institutionele structuur (bijvoorbeeld door scheve machtsverhoudingen), fundamentele onzekerheid en onvoorspelbaarheid, en actoren die hun behoeften op begrensd rationele wijze bevredigen, zijn fundamentele oorzaken van marktfalen. Multidisciplinaire samenwerking van maatschappij- en gedragswetenschappers (economen, sociologen, politicologen, psychologen en juristen) is essentieel voor een beter inzicht in de spelregels (instituties) die bijdragen aan het efficiënt en eerlijk laten functioneren van markten.