025

Hoe versnellen we de ontwikkeling van kernfusie en hoe maken we kernenergie veilig en schoon?

Beschrijving

Zowel bij het samenvoegen van atoomkernen (kernfusie) als het splijten ervan (kernsplijting), komt veel energie vrij. Kernenergie is een potentiële bouwsteen voor een meer duurzame energiehuishouding. De technologie moet dan wel beschikbaar, betaalbaar, schoon en veilig zijn.
Kernfusie heeft in beginsel een paar belangrijke voordelen ten opzichte van kernsplijtingstechnologie, met name op het gebied van afval- en veiligheidsvraagstukken. Aan de ontwikkeling van een continu werkende fusiereactor wordt al decennialang hard gewerkt. Vanwege zowel technische als politieke en bestuurlijke obstakels is er echter nog geen concreet uitzicht op een commercieel beschikbaar product dat op grote schaal kan worden toegepast. Om die reden komt kernfusie niet voor in de meeste scenario’s voor onze toekomstige energievoorziening. De vraag is of de ontwikkeling kan worden versneld en zo ja, wat daarvoor technisch/wetenschappelijk nodig is.
Kernsplijting zou beter gepositioneerd zijn als duurzame energieoptie wanneer er een overtuigende oplossing zou zijn voor de problemen rondom met name veiligheid en afval. De vraag is welke mogelijkheden wetenschap en technologie kunnen bieden om hier een doorbraak te forceren die ook het publiek overtuigt. Nederland is van oudsher een belangrijke en gewaardeerde deelnemer in de internationale kernfusieprogramma’s en beschikt over goede kennis op het gebied van nucleaire technologie en veiligheid.

Verbindend karakter 
Het aanpakken van deze vraag vereist een multidisciplinaire inspanning van gebieden als natuurkunde, materiaalkunde en werktuigbouwkunde. Bij de ontwikkeling van kernfusie in Europees verband zijn veel hightechbedrijven betrokken. De voortgang van dit onderzoek biedt economische kansen. Europees onderzoek is echter afhankelijk van Europese regelgeving en besluitvormingsprocessen. Bij kernsplijting is vanwege de relatie met de wapenindustrie al in een vroeg stadium de nadruk komen te liggen op het gebruik van uranium. Een andere optie is om reactoren te bouwen op basis van het element thorium. Zo’n thoriumreactor kan veiliger gebouwd worden en levert minder afvalproblemen op, zodat deze ook het milieu minder belast. Rondom het thema kernenergie zijn aandacht voor sociale acceptatie en wisselwerking met de politiek, zowel nationaal als internationaal, essentieel.

Beleidsagenda's

Horizon 2020
Secure, clean and efficient energy
HTSM
Advanced instrumentation
NWO
Duurzame energie

Onderzoeksagenda's

CWI
Energy
DIFFER
Fundamental energy research in fusion and solar fuels
DIFFER
Acquiring a national coordinating role in fundamental energy research
Toon alle onderzoeks­agenda's