008

Hoe verandert het klimaat, inclusief extreme weers­omstandigheden, en wat zijn de gevolgen ervan?

Beschrijving

Het klimaat verandert, de atmosfeer warmt op. De oorzaken zijn op hoofdlijnen bekend, maar er bestaat grote onzekerheid over de vraag hoeveel opwarming we in de toekomst kunnen verwachten. Dit bemoeilijkt niet alleen de inspanningen op het gebied van klimaatadaptatie zoals het inschatten van de benodigde hoogte van de dijken, maar heeft ook gevolgen voor het mitigatiebeleid. Hoeveel CO2 mogen we uitstoten om verandering in de hand te houden? We kennen en begrijpen de relatie tussen opwarming en stijging in broeikasgasemissies niet volledig, weten niet welke kantelpunten in het klimaatsysteem zitten en wanneer ze zullen optreden. Daarnaast zijn huidige projecties voor regionale klimaatverandering onnauwkeurig. Steeds vaker wordt bij extreme neerslag, stormen of droogtes een verband gelegd met de wereldwijde klimaatverandering, die zich zo als een zeer concreet, maar doorgaans slecht voorspelbaar veiligheidsrisico manifesteert. Extreme weersomstandigheden hebben vaak een grote impact op de alledaagse realiteit, wat de noodzaak van een maatschappijgerichte aanpak van dit onderwerp onderstreept. Er liggen grote uitdagingen voor het in kaart brengen, voorspellen en zo mogelijk verkleinen van risico’s van de impact van klimaatverandering en extreem weer op mens en natuur en de impact van migratie ten gevolge van klimaatverandering.

Verbindend karakter 
Klimaatverandering is een complex, mondiaal verschijnsel met sterk variërende regionale effecten. Dit vraagt om een geïntegreerde, deels internationale aanpak over schaalniveaus en disciplines heen en vereist een actieve samenwerking tussen fundamenteel wetenschappelijk onderzoek op het terrein van klimaatfysica, hydrologie en wiskunde, toepassingsgeoriënteerde studies gericht op veiligheid en rampenbeheersing en praktijkgericht werk. Een beter begrip van de oorzaken en processen achter de klimaatverandering kan onze inspanningen voor klimaatadaptatie, klimaatmitigatie en de voorspelbaarheid van extreme weersomstandigheden sterk ten goede komen. Tegelijkertijd kunnen toegepast onderzoek en proeftuinen kweekvijvers vormen voor innovatieve oplossingen, die ook als hoogwaardige, integrale oplossingen geëxporteerd kunnen worden. Onderwerpen waar Nederland een goede internationale reputatie heeft opgebouwd zijn onder andere waterveiligheid, kustverdediging, bouwen met de natuur, betrouwbare drinkwatervoorziening en agricultuuroptimalisatie. Klimaatverandering vraagt nadrukkelijk om verder onderzoek en adequate monitoring van veranderingen in natuurlijke processen en in de leefomgeving. Klimaatverandering en extreme weersomstandigheden zijn fenomenen met een zeer brede maatschappelijke impact. Naast het beschermen van vitale infrastructuur en erfgoed, het veiligstellen van de leefbaarheid van (delta)steden en noodzakelijke aanpassingen in de landbouw is er ook aandacht nodig voor politieke en bestuurlijke aspecten van klimaatadaptatie en -mitigatie en voor versterkte burgerparticipatie bij het implementeren van dit beleid.

Beleidsagenda's

Horizon 2020
Climate action, environment, resource efficiency and raw materials
I&M
Water en klimaat & Big data
NWO
Water en klimaat
Toon alle beleidsagenda's

Onderzoeksagenda's

AMC
Infection and immunity
Deltares
Environment
DLO-IMARES
Ecosysteem dynamica
Toon alle onderzoeks­agenda's