Hoe ontstaan neurologische, psychiatrische en psychische aandoeningen en hoe kunnen we ze voorkomen, verzachten of verhelpen?

083

Hoe ontstaan neurologische, psychiatrische en psychische aandoeningen en hoe kunnen we ze voorkomen, verzachten of verhelpen?

Beschrijving

Neurologische, psychiatrische en psychische aandoeningen zoals Alzheimer, Parkinson, MS, depressie, angststoornissen, burn out of ADHD, komen veel voor in alle levensfasen. Sommige van deze aandoeningen komen naar verwachting steeds vaker voor. Veel vragen over de oorzaken, behandelingen en maatschappelijke gevolgen zijn echter nog onbeantwoord. Voorbeeldvragen zijn:
- Wat zijn oorzakelijke en/of uitlokkende factoren voor psychische aandoeningen, zoals depressie, angsten, PTSS, schizofrenie, ADHD, verslavingen, et cetera? Wat zijn oorzakelijke en/of uitlokkende factoren voor neurologische aandoeningen zoals MS, Alzheimer en Parkinson?
- Welke neurologische en psychische processen liggen ten grondslag aan (negatieve) emoties (bijvoorbeeld verdriet, jaloezie) of cognities (bijvoorbeeld piekeren) en hoe beïnvloeden deze processen de gezondheid op de langere termijn?
- Hoe kunnen neurologische en psychische problemen het beste behandeld worden (onder meer met gedragsinterventies, preventie, medicatie)?
- Hoe kunnen de GGZ en andere zorginstellingen hiervoor optimaal toegerust worden?
Het begrijpen en voorspellen van neurologische, psychiatrische en psychische ziekten is van groot belang voor de Nederlandse maatschappij in bredere zin, alsmede uiteraard voor patiënten en hun omgeving.

Verbindend karakter

Het is momenteel nog vaak moeilijk om neurologische, psychiatrische en psychische aandoeningen te behandelen. Dit heeft ook gevolgen voor de economie, onder andere in termen van verlies aan arbeidskracht. Een transnationale aanpak is nodig om behandelingen te kunnen ontwikkelen, en eerste stappen daarin zijn gezet. Hier kunnen de komende tien jaar grote stappen gezet worden. De ingediende vragen adresseren uiteenlopende disciplines binnen de levenswetenschappen, maar hebben ook in toenemende mate bijdragen vanuit de geesteswetenschappen zoals de filosofie nodig om tot een beter begrip van de neurobiologische en psychologische basis van psychiatrische en psychische stoornissen en de behandeling ervan te komen. Fundamentele nieuwe kennis uit het genoomonderzoek over het ontstaan is belangrijk om preventie en behandeling mogelijk te maken van neurologische, psychiatrische en psychische stoornissen. Het begrijpen van neurologische, psychiatrische en psychische stoornissen vereist bij uitstek een translationele aanpak. Deze vraag sluit aan bij de topsector Life Sciences & Health en het beleidsterrein ‘Gezondheid en welzijn van mens en dier’.