098

Hoe kunnen we doorbraken binnen het fundamenteel-biomedische onderzoek beter vertalen naar de ontwikkeling van nieuwe medicijnen?

Beschrijving

De ontwikkeling van een geneesmiddel is complex, arbeidsintensief en duurt gemiddeld tien tot vijftien jaar. Ontwikkelkosten kunnen oplopen tot ruim een miljard euro. Als gevolg van de looptijd van patenten, databescherming en marktexclusiviteit dienen deze kosten binnen ongeveer tien jaar te worden terugverdiend. Dit mechanisme maakt geneesmiddelen vaak duur, zeker indien het aantal patiënten beperkt is. De komende jaren zullen verschillende doorbraken in biomedisch onderzoek de ontwikkeling van geneesmiddelen sterk in positieve zin beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld:
- Next generation DNA sequencing waarmee meer informatie over patiënten sneller kan worden verzameld;
- Ontwikkelingen op het gebied van geavanceerde therapieën, zoals gen- en immunotherapie, stamcellen en organoids;
- meer kennis over biomarkers, waardoor ziekteprocessen eerder gedetecteerd en preciezer gevolgd kunnen worden;
- Vooruitgang op ICT-gebied waardoor leren uit en in de praktijk sneller en beter gaat.
Een belangrijke uitdaging voor de komende jaren is om snelle toegang voor patiënten tot innovatieve therapieën te waarborgen tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten. Te denken valt aan nieuwe verdienmodellen, effectievere productiemethoden en toedieningsvormen, alsmede het versnellen van het ontwikkel- en toelatingstraject, het nauwer samenwerken tussen publieke en private partijen, of andere innovatieve oplossingen.

Verbindend karakter 
Nederlandse universiteiten, kennisinstellingen en umc’s bestrijken de gehele keten, zijn uitstekend vertegenwoordigd in Europese onderzoeksprogramma’s en profiteren van elkaars geografische nabijheid. Aan de private kant is de afgelopen jaren het aantal succesvolle innovatieve Nederlandse biotech-bedrijven sterk toegenomen. Deze trend kan worden voortgezet en versterkt indien het biomedische onderzoek verder wordt gebundeld in een (inter)nationale setting met private partijen, waaronder innovatieve (bio)tech bedrijven, zorgverzekeraars, gezondheidsfondsen en non-profit organisaties. Naast het blijvend stimuleren van fundamenteel en toegepast ICT-onderzoek is het van belang dat de infrastructuur binnen Nederland verder wordt versterkt, en dat relevante en kosteneffectieve e-health toepassingen ook daadwerkelijk worden geïmplementeerd. Dit vereist niet alleen praktische, up-to-date scholingsprogramma’s, maar ook goede samenwerking tussen ICT-specialisten en medisch specialisten. Bovendien moet er nauwkeurig aandacht worden besteed aan de zorgen over privacy en verantwoordelijkheid die de grote beschikbaarheid van medische en dus zeer persoonlijke gegevens met zich meebrengt. Tevens zal een nauwe samenwerking tussen data-genererende systemen zoals medische apparatuur, sensoren, robotica en dataverwerkers leiden tot een efficiëntere inzet van middelen.