103

Hoe kunnen we de mogelijkheden en grenzen van de medische vooruitgang begrijpen en beoordelen?

Beschrijving

De geneeskunde houdt zich van oudsher bezig met de invloed die ziektes of afwijkingen hebben op het menselijk functioneren. Doel hiervan is de gezonde toestand herstellen, symptomen verzachten, of pathologie voorkomen. De voortschrijdende ontwikkelingen binnen de medische wetenschap leiden echter tot allerlei maatschappelijke en morele vraagstukken. Dankzij culturele en technologische ontwikkelingen dringt de geneeskunde dieper dan ooit het leven van mensen binnen.
Tijdens geboorte, ziekte en dood, maar ook op steeds meer momenten daarbuiten. Niet alleen de medische wetenschap en technologie ontwikkelen zich razendsnel, ook de normen en waarden in de samenleving zijn voortdurend in beweging. Gezondheid en zorg worden zelf gevormd door sociale mechanismen, culturele patronen en normatieve vraagstukken, maar beïnvloeden die op hun beurt ook weer.
Deze vraag gaat in brede zin over hoe sociaal- en geesteswetenschappelijk onderzoek het debat over goede zorg en geneeskunde kan voeden. Daarbinnen zijn er veel vragen die zich richten op ethische dilemma’s die gepaard gaan met medische vooruitgang. Nieuwe mogelijkheden rondom bijvoorbeeld levensverlenging of prenataal testen roepen vragen op over kwaliteit van leven, privacy en keuzevrijheid. Is alles wat kan ook gewenst? Daarnaast zijn er veel vragen over de maatschappelijke perceptie van ziekte, stoornissen en handicaps. Hierbij gaat het om de invloed van de cultuur en de maatschappij op de manier waarop mensen gezondheidsproblemen ervaren en interpreteren, omgaan met hun gezondheid en reageren op interventies vanuit de gezondheidszorg.

Verbindend karakter 
De antwoorden op deze vragen liggen op het snijvlak van de geesteswetenschappen, de sociale wetenschappen en de medische wetenschappen. Conceptuele, theoretische en normatieve analyses maken het mogelijk om de aannames, classificaties en oordelen in de medische wetenschappen van een breder perspectief te voorzien. Daarbij is inzicht in de maatschappelijke perceptie noodzakelijk. Hoe kijken we naar ziekte en handicaps, en wat vinden we belangrijk als het gaat om genezing of zorg? Wat vertelt de organisatie van de gezondheidszorg daarover? Beschrijvende, historische en cultuuroverschrijdende studies zijn van belang om te kunnen leren van de manieren waarop er in andere landen en tijden naar deze vraagstukken werd en wordt gekeken.

Beleidsagenda's

HTSM
Healthcare
VWS
Ethische gezondheidsvraagstukken afwegen

Onderzoeksagenda's

AMC
Medische Ethiek
AMC
Medical Psychology
EUR
Health & behavioural economics
Toon alle onderzoeks­agenda's